Options for increasing nutrient use efficiency in Dutch dairy and arable farming towards 2030 : an exploration of cost-effective measures at farm and regional levels

De mogelijkheden zijn onderzocht om de nutriëntengebruiksefficiëntie (N en P) te verhogen door de inzet van bedrijfs- en regionale maatregelen in de melkveehouderij en akkerbouw. Belangrijkste verbeteringen kunnen bereikt worden in de melkveehouderij, vooral in de conversie van voer naar nuttig product (vlees en melk) door fokkerijmaatregelen en voerverbetering. Daarnaast wordt de gebruiksefficiëntie van fosfaat vooral verhoogd door een verbod op P-kunstmest voor P-verzadigde gronden. End of pipe maatregelen kunnen verliezen van N en P verminderen maar zijn op dit moment nog tamelijk duur; alleen door het veranderen van landbouw in ‘slimme natuur’, zoals het creëren van wetlands in veengebieden, kan winst geboekt worden. Het gebruik van de indicator nutriëntengebruiksefficiëntie blijkt nuttig in het verduidelijken en onderscheiden van de belangrijkste milieu-uitdagingen in de Nederlandse landbouw. Bezien vanuit een globaal perspectief kan slechts een verhoging van de nutriëntengebruiksefficiëntie de verhoogde vraag naar landbouwproducten ondervangen, terwijl tegelijkertijd de verliezen naar het milieu verminderen.Trefwoorden: Nutriëntenmanagement, stikstof, fosfaat, nutriëntengebruiksefficiëntie