Exploratie van succesverhalen van mensen met psychische problemen met betaald werk: op zoek naar krijtlijnen van recovery-georiënteerde trajectbegeleiding

De probleemstelling van het vooronderzoek vormde de sterke uitval van mensen met psychische problemen uit de arbeidstrajectbegeleiding binnen het ATB-netwerk in Oost-Vlaanderen, met als resultaat hun noodgedwongen terugkeer naar inactiviteit of bezigheidstherapie, en/of heropname in het psychiatrische systeem. De bevraagde cliënten toonden bij aanvang van hun traject hun volle intentie, motivatie en capaciteit om aan het eind van hun traject een waardevolle (betaalde) tewerkstelling te bekomen. Ook internationaal gezien, bleek de probleemstelling relevant en actueel te zijn. Onderzoek rapporteert immers dat mensen met psychische problemen van alle minderheidsgroepen de meest ernstige vorm van discriminatie ervaren en op grote schaal van de arbeidsmarkt worden geweerd op basis van hun beperking (Beresford, 2001; Duckett, 2002). De onderzoeksopdracht werd bijgevolg omschreven als het in kaart brengen van kritische factoren die de kans op slagen/mislukken van trajecten van cliënten met een psychische handicap beïnvloeden. Het vooronderzoek vertrok duidelijk van een mensenrechtenperspectief; de kans op deelname aan het arbeidsproces open laten voor mensen met psychische problemen en er niet a priori van uitgaan dat ze geen rol (meer) te vervullen hebben in het reguliere circuit, is een belangrijke graadmeter voor hun volwaardig burgerschap. Het opbouwen van een maatschappelijke identiteit kan via arbeid inhoud krijgen voor en met mensen met psychische problemen (Vermoesen, Bouwen & Plessers, 2001, 247; Michon & Van Weeghel, 1995; Michon et al., 1999; Van Weeghel, 1997; Van Audenhove, 1997; Van Weeghel & Michon, 2001).