Vlaanderen : welvarender, weerbaarder en wervender

De COVID-19-crisis kwam onverwacht en heeft een wereldwijd schokeffect veroorzaakt. Al snel werd duidelijk dat de gezondheidscrisis niet daartoe beperkt ging blijven. De nodige, verregaande maatregelen om het aantal slachtoffers te beperken en de druk op het gezondheidssysteem te verlichten, hadden en hebben nog steeds een grote operationele en financiële impact op de wereldwijde economische activiteiten. De situatie verschilt sterk tussen sectoren, doch het is duidelijk dat economisch herstel niet de verhoopte V-vorm zal hebben, maar dat de impact van de COVID-19-crisis langdurig zal zijn. Het ondernemersvertrouwen staat op een historisch laag peil en toont geen snelle stijging nu operationele activiteiten terug werden opgestart. Tevens staat ook het consumentenvertrouwen op zijn laagste peil in 10 jaar. Voorlopige maatregelen om het virus onder controle te houden en tegelijk de economische activiteiten te hervatten zouden een GDP-reductie tot mogelijk 8,5% teweeg brengen en leiden tot de zogenaamde 90%-economie. Het is duidelijk dat Vlaanderen voor de uitdaging staat om economische doorbraken te stimuleren en Vlaanderens welvaart en welzijn veilig te stellen. Daarbij weten we dat de situatie blijvend fragiel is, zolang een breed beschikbaar vaccin geen structurele oplossing kan bieden. De Vlaamse overheid wil ondernemers, werknemers en burgers maximaal ondersteunen in deze uitdaging. Hiervoor is een coherent Vlaams plan nodig op korte en middellange termijn met kordate maatregelen. Op korte termijn is in de eerste plaats nood aan maatregelen waarvan een aantal reeds door de Vlaamse regering werden gelanceerd . Op middellange termijn dienen maatregelen te worden uitgewerkt voor de versterking van onze economie. Dit betekent dat het momentum van de COVID-19-crisis moet aangewend worden om een aantal sociaal-economische doorbraken, die anders meer tijd hadden gevraagd, te realiseren. Dat is enkel mogelijk op basis van een grondige analyse van de situatie, die van dag tot dag aan wijzigingen onderhevig is. Om de Vlaamse overheid te ondersteunen in het maken van de juiste analyses en om voor de nodige maatregelen concrete adviezen te formuleren, richtte ze een Economisch Relancecomité op van onafhankelijke experts, op basis waarvan de Vlaamse Regering beslissingen zal nemen. Het Economisch Relancecomité bestaat enerzijds uit een economisch adviescomité en anderzijds een economische kerngroep. Het economisch adviescomité bestaat uit 11 leden. 6 leden zijn experts, 5 leden zijn afgevaardigden van de leden van de kern, uitgebreid met Begroting. De 6 experten zijn: Koenraad Debackere, Stijn Baert, Marion Debruyne, Wouter De Geest, Ans De Vos en Geert Noels. Het voorzitterschap wordt waargenomen door Koen Debackere. EY Consulting ondersteunt het economisch adviescomité inhoudelijk en administratief. Het economisch adviescomité heeft zich gedurende de periode van 1 juni t.e.m. 12 juli hier ernstig over gebogen. Gedurende 5 fysieke vergaderingen, tussentijdse MS Teams calls, contacten en huiswerk, hebben de 6 experten hun adviezen aan de economische kerngroep op Vlaams niveau inhoud en vormgegeven. Concreet werden de doelstellingen en noodzakelijke fundamenten voor 11 aanbevelingen benoemd. De algemene visie die daarbij werd gehanteerd is als volgt samen te vatten: Het momentum van de COVID-19 crisis wordt gebruikt om de nodige transformatieve doorbraken te accelereren, waardoor niet enkel de negatieve impact van de COVID-19 crisis wordt gemitigeerd, maar tegelijk zijn deze doorbraken nodig om Vlaanderen naar een sterkere concurrentiële positie te stuwen. Op die manier kan deze crisis een opportuniteit zijn om versneld vooruit te gaan op een aantal domeinen en een toekomstgericht en aantrekkelijk verhaal te schrijven. De adviezen zijn erop gericht om economische doorbraken te creëren op middellange termijn, maar dit betekent niet dat elk bedrijf kan gevrijwaard worden van de negatieve (en mogelijks fatale) effecten van de huidige crisis. Het is niet de betrachting van onderhavige analyse en adviezen om een vangnet te creëren voor elk geïmpacteerd bedrijf, noch om nu reeds diepgaande maatregelen praktisch uit te werken. Het is wel de bedoeling om de hoofdlijnen van economische doorbraken te beschrijven. De geformuleerde adviezen zijn gericht aan de economische kerngroep. Verdere analyse en onderzoek zijn noodzakelijk om deze adviezen om te zetten tot concrete maatregelen en om ze te richten aan het ruime publiek. Door de circulariteit (verwevenheid) van economische en maatschappelijke doorbraken, bevatten de hiernavolgende fundamenten en aanbevelingen op drie hoofdassen naast economische, ook maatschappelijke elementen. Daarom kunnen de hiernavolgende adviezen best samen gelezen worden met deze van het maatschappelijk adviescomité. Met z’n allen moeten we ervoor gaan om Vlaanderen, de Vlaamse bedrijven en alle Vlaamse burgers wendbaar en weerbaar te maken tegen toekomstige COVID-19 of andere economische of gezondheidsschokken en gecombineerd Vlaanderen performanter, socialer en duurzamer te maken. Dit advies is geen eindpunt, maar is de start van een proces, waarbij een verdere vertaling van de geformuleerde aanbevelingen moet volgen, alsook een structurelere opvolging van die actiepunten.